Dnia 26.01.2018 r. na posiedzeniu Sejm przyjął pakiet 5 ustaw – tzw. Konstytucję Biznesu.
Jest to pakiet ustaw, których celem jest zreformowanie i uproszenie przepisów dotyczących prowadzenia działalności. Zmiany, które wprowadzi Konstytucja Biznesu dotyczą takich obszarów, jak m.in.:
• relacje przedsiębiorcy z urzędami i załatwianie spraw urzędowych,
• zakładanie firmy,
• zawieszenie działalności,
• zasady tworzenia prawa gospodarczego,
• obowiązki związane z prowadzeniem działalności.
Najważniejszą ustawą w ramach Konstytucji Biznesu będzie nowe Prawo gospodarcze, które określi najważniejsze prawa przedsiębiorcy i zasady prowadzenia działalności gospodarczej.
Najważniejszym z projektów Konstytucji jest Prawo przedsiębiorców, które zastąpi nowelizowaną ok. 90 razy ustawę o swobodzie działalności gospodarczej z 2004 r. Kolejnymi aktami prawnymi są: projekt ustawy o Rzeczniku Małych i Średnich Przedsiębiorców, projekt ustawy o Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej i Punkcie Informacji dla Przedsiębiorcy, projekt ustawy – przepisy wprowadzające ustawę – Prawo przedsiębiorców oraz inne ustawy dotyczące działalności gospodarczej, projekt ustawy o zasadach uczestnictwa przedsiębiorców zagranicznych i innych osób zagranicznych w obrocie gospodarczym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
Pierwszy z aktów prawnych – Prawo przedsiębiorców, jako akt centralny będzie wpływać na sposób stanowienia, interpretacji i stosowania wszystkich przepisów dotyczących działalności gospodarczej.
Propozycje zawarte w projekcie to m.in.:
• Ustanowienie katalogu praw i obowiązków przedsiębiorców i organów, stanowiących wytyczne dla organów administracji i stanowiące granice ich ingerencji w wolność działalności gospodarczej.
• Zmiana relacji przedsiębiorca – administracja w kierunku bardziej przyjaznej i partnerskiej, poprzez wprowadzenie m.in. zasady domniemania uczciwości przedsiębiorcy, zasady przyjaznej
interpretacji przepisów, jak również kluczowej zasady „co nie jest prawem zabronione, jest dozwolone”.
• Wprowadzenie instytucji działalności nierejestrowej. Będzie ona dotyczyć m.in. drobnej działalności zarobkowej osób fizycznych, np. dorywczego handlu lub okazjonalnych usług. Jeśli przychody
z tej działalności nie przekroczą w żadnym miesiącu 50 proc. kwoty minimalnego wynagrodzenia, działalność ta nie będzie uznawana za działalność gospodarczą i nie będzie trzeba jej
rejestrować w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej. Dochody z takiej działalności będą opodatkowane na zasadach ogólnych.
• Wprowadzenie tzw. „ulgi na start” (początkujący przedsiębiorcy zostaną zwolnieni z obowiązku uiszczania składek na ubezpieczenia społeczne przez pierwsze 6 miesięcy prowadzenia
działalności). Przedsiębiorca będzie musiał zgłosić się do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych w terminie 6 miesięcy od rozpoczęcia działalności, a nie w ciągu 7 dni – jak to jest obecnie.
Potem będzie mógł skorzystać przez 2 lata z tzw. „małego ZUS-u”.
• Możliwość zawieszenia działalności w przypadku zatrudniania pracownika na urlopie macierzyńskim czy wychowawczym. Obecnie nie można zawiesić działalności jeśli zatrudnia się pracowników.
Dzięki zmianom zaproponowanym w Konstytucji Biznesu będzie można zawiesić działanie firmy na dłuższy niż obecnie obowiązujący 24 miesięczny okres lub na czas nieokreślony. Po upływie terminu
zawieszenia, wznowienie działalności gospodarczej nastąpi automatycznie. Jeśli przedsiębiorca zapomni złożyć wniosek o odwieszenie, nie zostanie on wykreślony z rejestru (jak obecnie).
• Wprowadzenie zasady posługiwania się przez przedsiębiorcę w kontaktach z urzędami wyłącznie numerem NIP.
• Wydawanie przez organy administracji napisanych prostym językiem „objaśnień prawnych” wyjaśniających skomplikowane przepisy w zakresie działalności gospodarczej, dotyczące praktycznego
stosowania tych przepisów.
• Ochrona przedsiębiorcy przed negatywnymi konsekwencjami, jeśli jego działania były zgodne z dotychczasową praktyką stosowania przepisów przez organ administracji.
Kolejnym projektem jest ustawa o Rzeczniku Małych i Średnich Przedsiębiorców. Zadaniem Rzecznika Małych i Średnich Przedsiębiorców będzie stanie na straży i ochrona praw przedsiębiorców z sektora MŚP.
W zakresie jego kompetencji znajdą się m.in.:
• opiniowanie projektów aktów prawnych dotyczących interesów przedsiębiorców;
• występowanie do odpowiednich organów z wnioskami o podjęcie inicjatywy ustawodawczej, a także do odpowiednich urzędów z wnioskami o wydanie objaśnień prawnych szczególnie skomplikowanych przepisów dotyczących działalności gospodarczej;
• wspieranie mediacji pomiędzy przedsiębiorcami a organami administracji;
• występowanie do Sądu Najwyższego i Naczelnego Sądu Administracyjnego z wnioskiem o rozstrzygnięcie rozbieżności w wykładni przepisów;
• wnoszenie od decyzji organów i skarg do sądów administracyjnych;
• współpraca z organizacjami pozarządowymi, społecznymi i zawodowymi;
Z kolei jeżeli chodzi o projekt ustawy o Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej i Punkcie Informacji dla Przedsiębiorcy wśród najważniejszych modyfikacji znajdują się:
• umożliwienie udostępniania w CEIDG rejestru pełnomocnictw i prokury;
• wprowadzenie zasady automatycznego wznowienia wykonywania działalności po upływie okresu zawieszenia;
• możliwość zawieszenia działalności na czas nieoznaczony.
Punkt Informacji dla Przedsiębiorcy stanowi rozwinięcie obecnego www.biznes.gov.pl. Punkt nie tylko wyjaśni, w jaki sposób załatwić poszczególne sprawy urzędowe, ale też umożliwi np. uiszczanie opłat urzędowych czy uzyskanie zaświadczenia o niezaleganiu z podatkami czy składkami. Punkt przypomni przedsiębiorcom, przez sms lub e-mail, o zbliżających się terminach urzędowych oraz poinformuje o najważniejszych zmianach w prawie. Będą tam też publikowane wyjaśnienia dotyczące zagadnień prawnych budzących najwięcej wątpliwości w praktyce.
Konstytucja Biznesu została poddana analizie przez ekspertów z Grant Thornton. Ich zdaniem nic nie zmieniło się w zakresie praw w stosunku do urzędów prowadzących kontrole, dotychczasowe przepisy z ustawy o swobodzie działalności gospodarczej zostały jedynie usystematyzowane, nie wprowadzając niczego nowego. Prawo Przedsiębiorców praktycznie przekopiowało dotychczasowe zapisy, jedynie porządkując dotychczasowe regulacje.
Natomiast największym plusem jest rozszerzenie uprawnienia do stanowienia prokury na osoby prowadzące działalność gospodarczą.
Ze stanowiska Rady Pracodawców RP wynika, że rozwiązania prawne zawarte w Konstytucji Biznesu mają poparcie środowisk pracodawców.
– Państwo wciąż traktuje przedsiębiorców jak kombinatorów i to przekłada się na działanie jego urzędników. I nie zmieni tego nawet najlepsza Konstytucja Biznesu – uważa Dariusz Bednarski z Grant Thornton. Zdaniem ekspertów, niektóre rozwiązania mogą być jedynie ozdobą prezentacji multimedialnej.
Ogólnie rzecz biorąc, przepisy zawarte w Konstytucji Biznesu nie wnoszą praktycznie niczego nowego, co raczej nie było pierwotnym założeniem.
Nowe prawo ma wejść w życie 1 marca 2018 r., z wyjątkiem przepisów dotyczących „ulgi na start”. Te zaczną obowiązywać 31 marca 2018 r.